اتجاهات جمهور محافظة شمال سيناء نحو وسائل الإعلام التقليدية والرقمية المحلية في مواجهة الفکر المتطرف: دراسة ميدانية على القائم بالاتصال والجمهور

نوع المستند : المقالة الأصلية

المؤلف

باحثة ماجستير بکلية الآداب قسم الإعلام جامعة المنصورة

المستخلص

هدفت الدراسة إلى التعرف على کثافة ودوافع تعرض المبحوثين لوسائل الإعلام التقليدية والرقمية المحلية، واتجاهاتهم نحوها، في مواجهة الفکر المتطرف، کما سعت إلى التعرف على درجة اعتمادهم على تلک الوسائل في مواجهة الفکر المتطرف، والعوامل التي تدفعهم لمتابعة موضوعات التطرف في تلک الوسائل، والتعرف أيضًا على مدى اهتمام القائم بالاتصال بتغطية أخبار التطرف وموضوعاته.
اعتمدت الدراسة على نظريتي الاعتماد على وسائل الإعلام والاتصال الحواري کإطار نظري لها، وتمثلت عينة الدراسة الميدانية في 400 مفردة من الجمهور السيناوي، إضافة إلى عمل حصر شامل للقائمين بالاتصال في الإعلام المحلي التقليدي والرقمي، وبلغ عددهم 35 مفردة.
وتوصلت الدراسة إلى أن کثافة استماع المبحوثين لإذاعة شمال سيناء کانت ضعيفة؛ بينما أوضحت النتائج أن کثافة استخدام المبحوثين للصفحات على الفيس بوک کانت متوسطة، کما أن أبرز دوافع تعرض المبحوثين لإذاعة شمال سيناء کانت لسهولة التعرض لها والإعتياد على سماعها؛ بينما تمثلت أبرز الدوافع في الصفحات الإخبارية الفورية في نقل الحدث، يليه سهولة استخدامها والتعرض لها، وأوضحت النتائج أن مستوى الاعتماد على إذاعة شمال سيناء في متابعة أخبار التطرف وموضوعاته "ضعيف"، في حين أن اعتماد المبحوثين على صفحات الفيس بوک في متابعة أخبار التطرف وموضوعاته "متوسط"، کما أشارت النتائج إلى أن اتجاهات الجمهور نحو معالجة الإذاعة والصفحات الإخبارية لظاهرة التطرف جاءت متوسطة،وأن أبرز العوامل التي تدفع المبحوثين لمتابعة أخبار التطرف وموضوعاته عبر إذاعة شمال سيناء والصفحات الإخبارية کانت الحصول على معلومات تفيدني شخصيًا وأفراد أسرتي في تجنب مخاطر التطرف.
وبالنسبة للقائم بالاتصال، أوضحت النتائج اهتمام إذاعة شمال سيناء والصفحات الإخبارية على الفيس بوک بتغطية أخبار التطرف وموضوعاته.

الكلمات الرئيسية

الموضوعات الرئيسية


- Bright, Jonathan. "Explaining the emergence of political fragmentation on social media: The role of ideology and extremism." Journal of Computer-Mediated Communication, vol 23, no1, (2018):pp 17-3.
- Ganesh, Bharath, and Jonathan Bright. "Countering Extremists on Social Media: Challenges for Strategic Communication and Content Moderation." Policy & Internet, vol 12,no1, (2020):pp 6-19.
- Singh, Monica Munjial, Mohammad Amiri, and Sherry Sabbarwal. "Social Media Usage Positive and Negative Effects on the Life Style of Indian Youth." Iranian Journal of Social Sciences and Humanities Research, vol 5,no3, (2017).‏
- Aleidan, A. (2020). aitijahat aljumhur aleiraqii nahw mawaqie altawasul alaijtimaeii almuhtamat bialfatawaa aldiyniati, risalat majistir ghayr manshuratin, qism Al'iielami, kuliyat Aladab, jamieat Almansura.
- Nabil, A. (2014). alruwaa almultabisat al'iielam wal'iirhabi, Alqahira, Almarkaz Alearabi lilbuhuth waldirasat, 23.
 (18) Kazim, M. (2019). eimran altamimima, dawr al'iielan al'iidhaeii fi taeziz qararat alshira' ladaa almuatin Aliraqi. AL - Bahith AL - A a,LAMI, 11(43), 77 - 98
. https://doi.org/10.33282/abaa.v11i43.245
-Aldahshami, F. (2019). aietimad alshabab alsaeudii ealaa wasayil altawasul alaijtimaeii kamasdar lilmaelumat hawl easifat alhazma, dirasat manshurat, majalat albuhuth Al'iielamia, kuliyat Al'iielam, jamieat Al'azhar, 52.
-Aleabduli, A. (2018). "dawr shabakat altawasul alaijtimaeii fi tashkil aitijahat alshabab nahw qadaya al'amn alqawmii: dirasatan tatbiqiatan eali dawlat al'iimarat alearabiat almutahidati", dirasat manshurati, almajalat Almisria libuhuth Al'iielami, jamieat Alqahira, kuliyat Al'iielam.
-Aleajami, S. (2016). dawr shabakat altawasul alaijtimaeii fi bina' alniqash hawl alqadaya alsiyasiat walaijtimaeiat bidawlat Alkuayt, risalat dukturah ghayr manshuratin, jamieat Alqahira, kuliyat Al'iielam.
-Aleani, A. (2013). al'iielam wadawruh fi muealajat zahirat al'iirhab walmawqif min almuqawamati, Amman, Dar Alhamid, 44.
-Alhadithi, Z. (2019). aistikhdamat altalabat alsaeudiiyn liwasayil altawasul alaijtimaeii, dirasat manshurati, almajalat alearabiat lil'iielam walaitisali, qism Al'iielam, jamieat Almalik Saeud, 22.
-Almasihi, A. (2020). al'iielanat al'iidhaeiat lilmuasasat walmunazamat ghayr alribhiat waealaqatuha bialsuluk alshirayiyi lilmustamiein faa 'iitar almasyuwliat al'iijtimaeiati, risalat majistir ghayr manshuratin, jamieat Almansura, kuliyat Aladab, qism Alaealam, Alezaa waltilifizyun.
-Al-Qalini, S. (2019). dawr altilifizyun alhukumii fi tashkil aitijahat alraay aleami nahw qadaya alwahdat alwataniat fi aleiraqi, dirasat manshurt, hawliaat Adab Eayn shams, kuliyat Aladab, jamieat Eayn shams, 47(7).
-Alqashti, N. (2018). dawr al'iielam faa alwiqayat min altatarufi, dirasat manshurat, majalat alhikmat lildirasat al'iielamiat walatisaliati, muasasat Kunuz Alhikma lilnashr waltawzie, 16.
-Al-Qassas, M. (2018). tataruf alkhitab alsiyasii ka'ahad mueawiqat alsalam alaijtimaeii, dirasat manshurat, majalat jamieat al'anbar lileulum al'iinsaniati, kuliyat Altarbia lileulum Al'iinsania, 4(2), 94.
-Alshamri, M. (2018). aitijahat aljumhur alyamanii nahw al'iidhaeat almahaliyat alkhasati: dirasatan maydaniat ealaa mahataat FM, dirasat manshurati, majalat Aldirasat Alaijtimaeiati, jamieat Aleulum waltiknulujia, 1.
-http://www.petra.gov.jo/Include/InnerPage.jsp?ID=77738&lang=ar&name=news
-Loveless, Matthew. "Media dependency: Mass media as sources of information in the democratizing countries of Central and Eastern Europe." Democratisation,vol 15, no1, (2008):pp 162-183.‏
-Musa, M. (2008). al'iirhab al'iiliktruniu: dirasat qanuniat 'amniat nafsiat aijtimaeiatun, Alqahira, Dar Alkutub walwathayiq Alqawmiat Almisriati, 25.
-Pickard, A. (2000). altilifizyun waleunfu, tarjamat wajih simean, Alqahira, almajlis Al'aela lilthaqafa, 25.
-Schwarz Elizabeth . political Mobilization of Und graduates through Online Social Netwarks, Behavior Networking , vol 2, no4,2013.
-Shafiq, Y. (2020). muealajat alsuhuf almisriat lilqadaya al'iifriqiat waitijahat aljumhur nahwaha, dirasat manshurati, majalat albuhuth Al'iielamiati, kuliyat Al'iielam, jamieat Al'azhar, 53.
-Yaqoub, A. (2018). aitijahat mustakhdimi mawaqie altawasul alaijtimaeii nahw altataruf aldiynii walainhiraf al'akhlaqii: dirasat ealaa eayinat min Asateza watulaab kuliyat Aladab bijamieat Almalik Faysal alfatrat min 1436- 1437h, dirasat manshurati, almajalat Alearabiat lil'iielam walaitisali, qism Al'iielam, jamieat Almalik Saeud, 19.