دور مواقع التواصل الاجتماعي في تحفيز الشباب اليمني على المشارکة بالتنمية- دراسة مسحية في إطار نظرية رأس المال الاجتماعي

نوع المستند : المقالة الأصلية

المؤلف

حاصل على دکتوراه في الإعلام

المستخلص

    هدفت هذه الدراسة إلى معرفة دور مواقع التواصل الاجتماعي في تحفيز الشباب اليمني للمشارکة بالتنمية في إطار نظرية رأس المال الاجتماعي، وکذلک معرفة القضايا التي يتابعونها والمرتبطة بالعمل التنموي، وأشکال تفاعلهم معها، ومدى تقبلهم للمشارکة في العملية التنموية، ومعرفة تأثير حجم الصداقات الواقعية والافتراضية لدى الشباب اليمني على تحفيزهم للمشارکة ببرنامج الحکومة التنموي، وطُبقت على عينة بلغ قوامها (208) مبحوثين من الشباب اليمني من مستخدمي مواقع التواصل الاجتماعي، وتوصلت إلى مجموعة من النتائج؛ أهمها:
- ارتفاع کثافة استخدام الشباب اليمني لمواقع التواصل الاجتماعي، کما تصدر الفيس بوک المرکز الأول من بين مواقع التواصل الاجتماعي الأکثر تفضيلًا لدى المبحوثين، يليه الواتساب، ثم تويتر.
- تصدر الأصدقاء قائمة الأشخاص الذين يفضل المبحوثون التواصل معهم عبر مواقع التواصل الاجتماعي والنقاش في القضايا المرتبطة بالتنمية، يليه الزملاء، ثم أشخاص جدد، فالأسرة.
- ارتفاع شعور المبحوثين في التحفيز للمساهمة والتفاعل مع القضايا التنموية عبر مواقع التواصل الاجتماعي، وارتفاع کفاية المعلومات المرتبطة بقضايا التنمية المنشورة بمواقع التواصل الاجتماعي لدى المبحوثين.
- کلما زادت کثافة تعرض الشباب اليمني لمواقع التواصل الاجتماعي زادت المتابعة لقضايا التنمية وثقتهم بالمعلومات عن القضايا التنموية ودرجة تحفيزهم للمشارکة بمواقع التواصل الاجتماعي.
- کلما زادت کثافة تعرض الشباب اليمني لمواقع التواصل الاجتماعي زادت درجة علاقاتهم العابرة للأشخاص عبر مواقع التواصل الاجتماعي، کما تقل درجة احتفاظهم بأصدقائهم القدامى عبر مواقع التواصل الاجتماعي.

الكلمات الرئيسية

الموضوعات الرئيسية


Magsamen-Conrad, K. & Greene, K. (2014). Technology addiction’s contribution to mental wellbeing: The positive effect of online social capital. Computers in human behavior, V.40, P. 23-30, Available at: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0747563214003884
-Shuman, I. (2017). dawr aljamaeiat alaiftiradit fi tshkil ras almaal alaijtimaeii dirasit maydanita, hawliat adab Ain shamsi, jamieit Ain shamsi: kouliat aladab, 45(2).
)[1]-  Andreas Munzel, Jean-Philippe Galan &Lars Meyer-Waarden (2018). Getting By or Getting Ahead on Social Networking Sites? The Role of Social Capital in Happiness and Well-Being, International Journal of Electronic Commerce, V. 22, Issue 2, Pages 232-257 Available at: https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/10864415.2018.1441723
-Abd Alhamid, E. (2009). dawr almujtamae almadanii fi takwin ras almal alaijtimaeii: dirasat halatan liljameiaat al'ahliat fi masr, silsilat 'abhath wadirasati, Alqahira: almarkaz almisria lilhuquq alaiqtisadiat walaijtimaeiati, 16.
-Jalbi, A. (2009). ealm ajtimae altanmia "rua nazariat watajarib 'iinsaniatin", dar Almaerifat Aljamieiati, 94-95.
-Muhamad, Y. (2014). alaitisal altafaeuliu min khilal mawaqie alshabakat alaijtimaeiat waealaqatiha biras almal alaijtimaeii, risalat majistir ghayr manshuratin, (jamieat Alqahira: kuliyat al'iielami, qism alealaqat aleamat wal'iielani), 35.
[1] -Georgo. W. Watson, and Steven, D. papamarcos, (2002), Social Capital and Organizational Commitment, Journal of Business and Psychology, vol.16, NO4, P545.
-         koric et al, Bowling Online, (2009). Not Alone:  Online Social Capital and Participation in Singapore, Journal of Computer-Mediated Communication, Vol.14, No.2, PP.414-
-         Georgo. W. Watson, and Steven, D. papamarcos, (2002). Social Capital and Organizational Commitment, Journal of Business and Psychology, vol.16, NO4, P545.
-         Kamal, A. (2011). aistikhdam tulaab aljamieat almisriat limawaqie alshabakat alaijtimaeiat waealaqatih biras almal alaijtimaeii bialtatbiq ealaa mawqie face book, almajalat almisriat libuhuth alraay aleami, jamieat Alqahira: kuliyat Al'iielam, 4(1), 103-147.
-         Judeh, H. (2016). 'iidman mawaqie altawasul alaijtimaeii waealaqatih bimanzumat alqiam alaijtimaeiat wal'akhlaqiat ladaa alshabab aljamieii almisrii walsaeudii dirasat muqaranatin: fi 'iitar nazariat ras almal alaijtimaeii, almajalat aleilmiat libuhuth alsahafati, jamieat alqahirati: kuliyat Al'iielam, 6(2), 233-355.
-  Hijazi, E. (2006). ras almal aliajtimaeii ka'adaat tahliliat fi aleulum aliajtimaeiati, almajalat aliajtimaeiat alqawmiata, , 1(5).
- Zualfaqar, S. (2011). dawr wasayil al'iielam alaijtimaeiat fi altaebiat alsiyasiat qubayl thawrat 25 yanayir, almajalat almisriat libuhuth alraay aleami, jamieat Alqahira: kuliyat Al'iielam, "3(4)", 344.
-Putnam, R. (2006). kayf tanjah aldiymuqratiatu, taqalid almujtamae almadanii fi 'iitalia alhadithati, tarjamatu: 'iynas eaft, aljameiat almisriat linashr almaerifat walthaqafat alealamiati, Alqahira: 210.
- Kylani, H. (2022). waqie altawasul alaijtimaeii walhuiat alsiyasiat ladaa alshabab aljamieii fi saeid misr dirasatan maydaniatan ealaa eayinat min mustakhdimi (alfisbuk/ tutir/ yutyub) min tulaab jamieat 'Assyut, majalat koliat Aladab Alwadi Aljadid.
- Almur, A. (2022). alaitijahat alhadithat fi buhuth mawaqie altawasul alaijtimaeii wadawriha fi tahqiq altanmiat almustadamati- dirasat tahliliatan min almustawaa althaani majalat albuhuth al'iielamiati, 1(9), 173-258.
-Muhamad, M. (2022). aitijahat alshabab nahw madamin altanmiat albashariat ealaa mawaqie altawasul alaijtimaeii waealaqatiha bitanmiat almaharat alaijtimaeiat ladayhim, almajalat almisriat lildirasat almutakhasisati, 34(5), 269-326.
-Yusif, M. (2022). 'anmat altawasul alaijtimaeii mae 'akhbar altawasul alaijtimaeii waealaqatiha bibaed alqadaya almisriati, majalat altarbiati, 41(3), 87-136.
-Barnawi, I. (2022). atijahat alshabab nahw altanamur al'iilktrunii eabr altawasul alaijtimaeii fi almumlakt alearabiat alsaeudiati, majalat albuhuth Ali'iielamiati, 1(3), 477-528.
-Sharaf, J. (2021). aietimad almar'at almisriat ealaa mawaqie altawasul alaijtimaeii waealaqatiha bitamkyniha fi daw' khutat altanmiat almustadamati, almajalat almisriat libuhuth alraay Aleam, , 4(2), 269-326.
-'Ahmed, L. (2020). dawr mawaqie altawasul alaijtimaeii fi daem judat altanmiat bialmujtamae almisrii "alfisbuk nmwdhjan", almajalat alearabiat libuhuth al'iielam walaitisali, 19(2), '160-181.
-Milyani, K. (2020). hamalat altaswiq alraqamii lil'ajhizat alhukumiat wadawruha fi daem khutat altanmiat almustadamat ladaa alshabab alsaeudii, almajalat aleilmiat libuhuth alealaqat aleamat wal'iielani, jamieat Alqahira: kuliyat Al'iielam, 20(4), 95- 139.
-Zayn, O. (2020). dawr wasayil altawasul alaijtimaeii fi tanmiat alwaey biqadaya altanmiat almustadamati: dirasat maydaniat ealaa eayinat min tulaab jamieatay Om Alquraa walmalik eabd aleaziz", almajalat alearabiat lil'iielam walaitisali, aljameiat Alsaeudiat lil'iielam walaitisali, Alrayad, 23(2), 11- 68.
-Aleaydi, A. (2019). aistikhdam alshabab alsaeudii limawaqie altawasul alaijtimaeii waealaqatih biqadaya altanmiat almustadamati, majalat buhuth alealaqat aleamat alsharq al'awsata, aljameiat Almisriat lilealaqat aleamat 25(4), 369- 401.
-Morsi, I. (2019). taerud almar'at alsaeudiat limawaqie altawasul alaijtimaeii wamadaa 'iidrakiha likhutat altanmiat almustadamati, almajalat almisriat libuhuth al'iielami, jamieat Alqahira- kuliyat Al'iielam, 67(7), 585- 654.
-Aleaydi, A. (2018). mawaqie altawasul alaijtimaeii wadawriha fi tahqiq alwaey ladaa alshabab alsaeudii biqadaya altanmiat almustadamati, almajalat aleilmiat libuhuth alealaqat aleamat wal'iielani, jamieat Alqahira: kuliyat al'iielam, 16(2), 443-473.
-Almutayri, M. (2017). aietimad aljumhur alkuaytii ealaa wasayil al'iielam altaqlidiat wamawaqie altawasul alaijtimaeii fi alhusul ealaa almaelumat hawl alqadaya alkuaytiat walearabiati, risalat dukturah ghayr manshuratin, (jamieat Alqahira: kuliyat Al'iielam).
-Albahlul, A. (2017). mawaqie altawasul alaijtimaeii waealaqatiha bitashkil alnasaq alqiamii lilshabab aljamieii, dirasatan maydaniati, risalat majistir ghayr manshuratin, (jamieat Almansura: kuliyat Aladab, qism al'iielami).
-Abd Alwajid, R. (2017). aietimad aljumhur ealaa al'iielam aljadid kamasdar lilmaelumat ean qadaya altanmiat almustadamati, dirasat maydaniat ealaa aljumhur Albahraynii, almajalat alearabiat libuhuth Al'iielam walaitisali, 4(3), 100-109.
-Mustafaa, O. (2016). astikhdam shabakat altawasul aliajtimaeii waneikasuha ealaa tashkil qiam alshabab aljamieii, almajalat aleilmiat libuhuth alsahafati, jamieat Alqahirati: kuliyat Al'iielam, qism alsahafati, 8(2), 275-321.
-Gomma, I. (2016). dawr almawaqie alaijtimaeiat fi tanmiat alwaey alsiyasii walaitijahat nahw al'ahdath aljariat ladaa shabab almisriiyn almughtaribin bialduwal alearabiati, risalat dukturah ghayr manshuratin, (jamieat Almansurat: kuliyat altarbiat alnaweiati, qism al'iielam Altarbawi).
-Arraf, A. (2015). astikhdam alshabab lilshabakat aliajtimaeiat watathiruha ealaa ealaqatihim fi tabadul alkhibrat almujtamaeiati, risalat majistir ghayr manshuratin, (jamieat Alqahira: kuliyat Al'iielam).
-Abd Allah, N. (2014). 'athar altaearud lilshabakat alaijtimaeiat ealaa al'iintirnit fi 'iidrak alqadaya wal'ahdath aljariat ladaa eayinat min alshabab aljamieii- dirasat maydaniatan, risalat majistir ghayr manshuratin, (jamieat Janub Alwadi: kuliyat aladab, qism Al'iielam).
-Hasanin, O. (2014). dur alfis buk fi 'iimdad alshabab aljamieii bialmaelumat hawl qadaya alfasad almisrii, risalat dukturah ghayr manshuratin, (jamieat Ain Shams: maehad aldirasat aleulya liltufulati, qism al'iielam wathaqafat altifl).
-Alharthi, B. (2014). aietimad alshabab alsueudii ealaa shabakat altawasul alaijtimaeii fi tanawul almawdueat almujtamaeiat waitijahatihim nahwaha, risalat majistir ghayr manshuratin, (jamieat Alqahira: kuliyat Al'iielam).
 
- Bahaj, A. (2013). astikhdam alshabab alearabii limawaqie altawasul alaijtimaeii, risalat majistir ghayr manshuratin, (jamieat Alqahira: kuliyat Al'iielam).
-Abd Almuneam, I. (2013). aistikhdam tulaab aljamieat fi misr walsaeudiat limawqie twitar wal'iishbaeat almutahaqiqat minhu, risalat majistir ghayr manshuratin, (jamieat Alqahira: kuliyat Al'iielam, qism alsahafati).
- Abd Alrazaaq, J. (2011). mawaqie altawasul alaijtimaeii kawasayit li'iiksab alshabab maharat altaealum aldhaatii wasuluk almusharakat almadaniati, almajalat almisriat libuhuth alraay aleami, jamieat Alqahira: kuliyat Al'iielam, 4(4), 237-299.
-Salah Aldiyn, K. (2011). aitijahat alshabab almisrii nahw shabakat altawasul alaijtimaeii ealaa alshabakat aleankabutiati: fi 'iitar nazariat althara' almaerifii, almajalat almisriat libuhuth alraay aleami, jamieat alqahirati: kuliyat Al'iielami, 4(2), sa1-54.
-Assad, A. (2011). alealaqat bayn aistikhdam alshabab almisrii limawaqie alshabakat alaijtimaeiat waqiamihim almujtamaeiati: dirasat ealaa mawqieay alyutyub walfis buk, risalat dukturah ghayr manshuratin, (jamieat Alqahira: kuliyat al'iielami, qism Alezaa waltilifiziuni).
-Abd Aleazim, J. (2011). aitijahat jumhur wasayil al'iielam albahrayniat nahw almuealajat al'iielamiat lilqadaya alaiqtisadiati- dirasat muqaranat lijumhur alwasayil altaqlidiat walshabakat alaijtimaeiati, almajalat almisriat libuhuth alraay aleami, jamieat Alqahira: kuliyat Al'iielam, 4(2), 55-101.
[1]- Weiwu Zhang et al. (2010). The Revolution Will be Networked: The Influence of Social Networking Sites on Political Attitudes and Behavior, Social Sience Computer Review, Vol. 28, No. 1, pp.75-92.
[1]- Niemz, Katie, Mark Griffiths and Phil Banyrad, (2005). Prevalence of Pathological Internet Use among University Students and Correlations with Self-Esteem, the General Health Questionnaire, and Disinhibition, Cyber Psychology of Behavior, vol. 8, No.6. p,562-570.                                   
[1] -Sheeks, M. S., & Birchmeier, Z. P. (2007).  Shyness, Sociability, and the use of Computer-mediated Communication in Relationship Development, CyberPsychology & Behavior, 10(1), 64-70.‏
[1] -Ishii, K., & Ogasahara, M. (2006). Links between real and Virtual Networks: A Comparative Study of Online Communities in Japan and Korea, CyberPsychology & Behavior, 10(2), 252-257.‏
[1] -Di Gennaro, C., & Dutton, W. H. (2007). Reconfiguring friendships: Social relationships and the Internet. Information, Communication & Society, 10(5), 591-618.‏
[1] -Peter, J., Valkenburg, P. M., & Schouten, A. P. (2006). Characteristics and Motives of Adolescents Talking With Strangers on the Internet. CyberPsychology & Behavior, 9(5), 526-530.‏
[1] -Wellman Barry, Anabel Quan Haase, James Witte, Keith Hampton, (2001). Does the Internet Incrnet, Decrease or Supplement Social Capital? Social Networks Participation and Commitment, In: American Behavioral Scientist. Vol. 45, No. 3, November, pp. 436-455.
-Altablawi, S. (2021). dawr alsahafat almisriat fi taeziz muqawimat ras almal alaijtimaeii: dirasatan lilmadmun walqayim bialaitisali, risalat dukturah ghayr manshuratin, (jamieat Alqahira: kuliyat Al'iielam, qism alsahafati).
-Alfaqih, M. (2017). tathir aistikhdam mawaqie altawasul alaijtimaeii ealaa alqiam alaijtimaeiat wal'usariat lilshabab alearabii, jamieat al'iimam Muhamad bin Saeud: kuliyat al'iielam walaitisali, kursii alyunisku lil'iielam almujtamiei.
-Jabar, M. (2016). alealaqat aleamat wadawruha fi tanmiat ras almal alaijtimaeii lilmuasasat alhukumiati, risalat dukturah ghayr manshuratin, (jamieat Baghdad: kuliyat Al'iielam, qism alealaqat aleamati).
-Hamd, E. (2015). ras almal aliajtimaeii: muqarabat tinmawiatun- dirasat maydaniatun, majalat jamieat Dimashq, jamieat Dimashq, 3(1). 139-162.
-Alshaami, A. (2013). mawaqie altawasul al'iiliktrunii waras almal alaijtimaeii fi almujtamae alsaeudii: dirasatan aistitlaeiat ealaa eayinat min mustakhdimi alfis buk fi madinat alriyad, "almajalat Alearabia lil'iielam walaitisal, 10(2), 79-144.
-Assim, A. (2013). thaqafat alfada' alaiftiradii waras almal alaijtimaeii: dirasatan aistitlaeiat laliat altafaeul alaijtimaeii ealaa mawqie fisbuk, risalat majistir ghayr manshuratin, (jamieat Al'iiskandaria: kuliyat Aladab, qism aijtimaei).
-Zulfikar, S. (2011). dawr wasayil al'iielam alaijtimaeiat fi altaebiat alsiyasiat qubayl thawrat 25 yanayir, almajalat Almisria libuhuth alraay aleami, jamieat Alqahira: kuliyat Al'iielam, "3(2).
-Almasilihi, N. (2011). alfis buk waras almal aliajtimaeii fi masar, hawliaat adab Ain Shams, 39(2), 265-304.
-Bawat, G. (2011). 'iitar muqtarah lidawr alealaqat aleamat fi taeziz ras almal alaijtimaeii, dirasatan maydaniatan, majalat jamieat Tishrin lilbuhuth waldirasat aleilmiati, jamieat Tishrin, 391).: http://tishreen.edu.sy/ar/content.
 [1]- Skoric et al, (2009). Bowling Online, Not Alone:  Online Social Capital and Participation in Singapore, Journal of Computer-Mediated Communication, Vol.14, No.2, PP414-433.
[1]- Beaudoin, Christopher E. (2008). Explaining the Relationship between Internet Use and International Trust: Taking into Account Motivation and Information. Overload, Journal of Computer-Mediated Communication, Vol.13, No. 3, PP550-568.
[1]- Rhys Andrews, (2007). Organizational Social Capital and Public Service Performance, 2007, Cardiff Business School. Cardiff University. Available at: https://orca.cf.ac.uk/53038/1/Andrews_pdf. 
[1] - Lee, S. J. (2007). The Internet and adolescent social capital: who benefits more from Internet use?  ProQuest.‏ unpublished PhD thesis. The University of Texas at Austin
[1] -Mukherjee, Dhrubodhi, (2006) Influence of Internet on social capital, University of South Carolina, Ph.D.
[1] -Williams, Dimitri, (2006). On and off the 'Net: Scales for social capital in the online era, Journal of Computer-Mediated Communication, Vol. 11 (2).
[1] -Raicheva, Maria, (2005). Bowling alone in a big, small city: Re -examining the relationship between social capital and mass media use, Ph. D, Southern Illinois University at Carbondale, Available at: http://www. proquest.com.
[1] -Eduardo Bueno, et al, (2004). The role of social capital in today's economy: Empirical evidence and proposal of a new model of intellectual capital, Journal of Intellectual Capital, Vol. 5 Issue: 4, PP.556-574, Available at: https://doi.org/10.1108/14691930410567013
-Alsayid, Y. (2014)., alaitisal altafaeuliu min khilal mawaqie alshabakat alaijtimaeiat waealaqatiha biras almal alaijtimaeii, risalat majistir ghayr manshuratin, (jamieat kuliyat Al'iielam, qism alealaqat aleamat wal'iielan).