الاتجاه نحو فاعلية توظيف تكنولوجيا الإعلام والاتصال في مراكز ووحدات الابتكار وريادة الأعمال بالجامعات المصرية

نوع المستند : المقالة الأصلية

المؤلف

شعبة الإعلام قسم الإجتماع كلية البنات جامعة عين شمس

المستخلص

هدفت الدراسة إلى التعرف على الاتجاه نحو مدى فاعلية توظيف تكنولوجيا الإعلام والاتصال في مراكز ووحدات الابتكار وريادة الأعمال بالجامعات المصرية؛ من خلال مركز الابتكار وريادة الأعمال (iHub) بجامعة عين شمس. وتم تطبيق الدراسة على عينة عمدية قوامها 420 مبحوثًا من طلاب جامعة عين شمس، واعتمدت الدراسة على أداة الاستبانة، ومجموعة النقاش المركزة في جمع البيانات. وقد توصلت إلى عدة نتائج، أهمها: أن غالبية الطلاب بنسبة بلغت (85.2%( لديهم اتجاهات إيجابية نحو دور جامعة عين شمس في تنمية مهارات الابتكار وريادة الأعمال بين الطلاب، كما أن البيئة الأكاديمية بجامعة عين شمس تُعتبر داعمة بدرجة كبيرة للابتكار وريادة الأعمال، وتقديم برامج لتأهيل الطلاب لمهارات طرح أفكار ابتكارية تستثمر في إطلاق مشاريعهم الريادية المستقبلية، وأكدت نتائج الدراسة التحليلية التوظيف المتنوع لتقنيات تكنولوجيا الإعلام والاتصال في تدريس مقررات الابتكار وريادة الأعمال داخل الجامعة، وجاء الموقع الإلكتروني الرسمي للجامعة الوسيلة الأولى لمعرفة الطلاب بمركز iHub، كما توجد علاقة ارتباطية دالة إحصائيًا بين مدى إفادة الطلاب من المضامين المنشورة على الصفحات الرسمية لمركز الابتكار وريادة الأعمال (iHub) والوحدات التابعة له على مواقع التواصل الاجتماعي والاتجاه الإيجابي نحو المركز.

الكلمات الرئيسية

الموضوعات الرئيسية


  • - Abd aleaziz, K. (2022). "aineikasat tafeil aljamieat alriyadiat ealaa tulaab aljamieat almisriat fi daw' baed alsiyagh alealamiat almueasirati", dirasat tarbawiat wanafsiatun, 116(4). 385-446.

    - Mustafaa," A. (2020). alkhibrat al'amrikiat fi majal taswiq altiknulujia aljamieiat lidaem alaibtikar wakhidmat alsinaeat wa'iimkaniat al'iifadat minha fi Masr", almajalat altarbawiati, kuliyat altarbiat jamieat Suhaj, 76(2). 336-452.

    -[1] Ahmed Hassanein, “Third Mission Accelerator Labs (TMALs): An exploratory study on the strategic evolution of sustainability in university-business incubators (UBIs).” Master’s Thesis”, the American University in Cairo, 2024.

    [1] Gia Ninh Nguyen&Trieu Khoa Nguyen “Entrepreneurial passion of business and technical students: The roles of subjective norms, entrepreneurial education, entrepreneurial self-efficacy, and risk propensity.” The International Journal of Management Education, Vol 22, Issue 3, November ,2024.

    [1] Eed Hamed&Abdulla. M. Elbadry,"WITHDRAWN: Are Egyptian Students' Entrepreneurial Behaviours Affected by University Ecosystems?" Preprint Version, Research Square, April 26, 2023. https://doi.org/10.21203/rs.3.rs-2755975/v1.

    - Bin Hukuma, M. (2023)."altaelim alriyadii aljamieii kharitat altariq litahqiq altanmiat almustadamati: dirasat tatbiqiat lueayinatan min 'aeda' hayyat altadris watulaab aljamieat al'asmariat al'iislamiat wajamieat almuraqabi", almajalat al'iifriqiat lildirasat almutaqadimat fi aleulum al'iinsaniat walaijtimaeiati, almujalad althaani, 3(1).

    -Heikal, H. (2022). "mqumat riadat al'aemal alraqamiat bialjamieat almisriat wasubul taeziziha fi zili jayihat kuruna: dirasat aistishrafiati", majalat kuliyat altarbiat fi aleulum altarbawiati, 1(2). 423-486.

    - Ibrahim, F. (2022)."tafeil dawr jamieat binha fi tahqiq altaelim alriyadii fi daw' ruyat misr 2030", majalat kuliyat altarbiat fi aleulum altarbawiati, jamieat Ain shams, 2(3).

    - Al-Daghidi, A. (2022). "tatwir markaz alaibtikar wariadat al'aemal bijamieat Ain shams ealaa daw' khibratay kulun min jamieat kambridj wajamieat liwnd", majalat kuliyat altarbiati, jamieat eayn shams, 46(2). 15-163.

    - kamal, F. (2022),"dur jamieat al'iiskandariat fi tanmiat maearif altulaab ean riadat al'aemal waltatwir alwazifi, waealaqat dhalik biaitijahatihim nahw tasis mashrue riadi", majalat dirasat wabuhuth altarbiat alnaweiati, 4(2).

    [1] Chux Gervase Iwu&Promise Abdullah Opute& Rylyne Nchu& Chuks Eresia-Eke, “Entrepreneurship education, curriculum and lecturer competency as antecedents of student entrepreneurial intention.” The International Journal of Management Education, Vol 19, Issue 1 , March 2021.

    - Al tamim, N. (2021)."waqie almumarasat altanzimiat wal'iidariat fi aljamieat alsaeudiat lilaibtikar wariadat al'aemal min wijhat nazar 'aeda' hayyat altadris al'iinatha", almajalat alearabiat lilnashr alealmii, 37(3).

    - Mahmud, B. (2021). "waqie nashr thaqafat riadat al'aemal bijamieat alsuways wamuqtarahat tafeilaha min wijhat nazar altalabati: dirasatan maydaniatan", majalat albahth aleilmii fi altarbiti, kuliyat albanat lil'adab waleulum waltarbiati, jamieat Ain shams, 1(2).

    - Rafaeat, F. (2020)."tatwir altaelim aljamieii almisrii fi daw' mutatalibat aljamieat alriyadiati: dirasat mustaqbaliatan", risalat dukturah, kuliyat altarbiati, jamieat Binha 53-190.

    - Othman, F. (2020). "aliat tahqiq altanmiat almustadamat fi daw' mafhum altaelim alriyadii fi aljamieat almisriati: tusawir muqtarahin", majalat kuliyat altarbiati, jamieat Binha, 124(3). 314-412.

    [1] Feng Wang, “Research on Innovation and Entrepreneurship Education for College Students from the Perspective of Big Data.” Journal of Physics: Conference Series 1693, 2020, doi:10.1088/1742-6596/1693/1/012014.

    -Abdullah, M. (2019). "ruyat muqtarahat li'iinsha' marakiz 'iidarat alaibtikar fi aljamieat almisriat fi daw' alkhibrat almaliziati", majalat kuliyat altarbiati, jamieat Tanta. 2(4).

    - Nasar, A. (2018). "taqyim dawr aljamieat alfilastiniat fi tahqiq altaelim alriyadii", majalat kuliyat filastin altaqniat lil'abhath waldirasati, 5(2). 418-513.

    - Alrumaydi, B. (2018)."taqyim dawr aljamieat almisriat fi tanmiat thaqafat riadat al'aemal ladaa altulaabi: astiratijiat muqtarahat liltahsini", majalat aiqtisadiaat almal wal'aemali, maehad aleulum alaiqtisadiat waltijariat waeulum altasyir, almarkaz aljamieiu eabd alhafiz bu alsuwf mylt, Aljazayar, 6(3). 372-394.

    - Almasil, M. (2018), "alyat daem riadat al'aemal fi altaelim aljamieii bialwilayat almutahidat al'amrikiat wa'iimkaniat al'iifadat minha fi Misr", majalat kuliyat altarbiati, jamieat Binha, 116(3).

    [1] Ali Ateeq, et al, “Does Information Communication Technology Has Influence on Quality University Education on Gulf University: Literature Review.” In The AI Revolution: Driving Business Innovation and Research, Studies in Systems, Decision and Control, vol 524, 2024 pp565–574.https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-031-54379-1_50.

    [1] Sijimol, C. G, “Critical review on the impact of ICT among undergraduate students.” International Journal of Business Data Communications and Networking, Vol 19, no.1,2024, https://doi.org/10.4018/IJBDCN.341805.

    [1] Alawbathani, F.S,” The use of cloud computing technology in university from students’ perspective: A case study”. Doctoral dissertation, Ohio University, The Gladys W. and David H. Patton College of Education, 2024.

    - Qayid, M. (2023)."dur tiknulujia al'iielam walaitisal fi tatwir altaelim fi libia: dirasat maydaniat ealaa majmueat min 'aeda' hayyat altadris bijamieat Tarabuls", majalat almaerifati, 18(2).121-142.

    [1] Kishira, H., & Sasaki, G., “Information and communication technology use by students with disabilities in higher education during the COVID-19 pandemic.” Universal Access in the Information Society, 2023. https://doi.org/10.1007/s10209-023-00997-w.

    - Kahina, A. (2023). "ray altalabat aljamieiuwn fi altaelim ean bued watathirih ealaa altahsil aleilmii: dirasat mushiat ealaa eayinat min talabat kuliyat eulum al'iielam walaitisal bijamieat aljazayir ", majalat alrisalat lildirasat al'iielamiati, 1(3). 52-65.

    - Hybawi, A. (2022). "dawr tiknulujia al'iielam walaitisal fi tahqiq jawdat altaelimi: bayn albaydaghujia waltahsil almaerifii", aljazayar: jamieat 'ahmad dirayat 'adrar- mukhbir almakhtutat aljazayiriat fi Africa, 1(3). 680-689

    - Alhazimi, M. (2022). "mustaqbal al'iielam altarbawii fi zili altahawul alraqmii", majalat buhuth altarbiat alnaweiati, 67(3). 1217-1247.

    [1] Mecerhed Bilel&Zemouri Badr&Touat Othmane, “Uses of information and communication technology in E-Learning – Higher education as a model.” ResearchGate, 2021.https://www.researchgate.net/publication/355172486_Global_Student_Entrepreneurship_2021_Insights_From_58_Countries_2021.

    - 'Asead, A. (2021)."aitijahat tulaab aljamieat almisriat nahw aistikhdamat tatbiqat altaealum al'iiliktrunii ean bued fi zili jayihat kuruna", alkalmu, jamieat Wahran, 2(3).

    - Huyri, E. (2021), "'ahamiyat altiknulujia alraqamiat wamueawiqat aistikhdamiha fi altadris aljamieii min wijhat nazar 'aeda' hayyat altadris bikuliyat altarbiat - jamieat alkhartuma", majalat kuliyat altarbiati, almujalad 13, aleadad 18 (2021), s s 7-29.[1]

    -Bendjama Sabrina, “The use of information and communication technology in distance education.” 2020, pp , 88-111. doi:10.34118/sej. v2i1.958.

    [1]A. Y. M. Atiquil Islam& Magdalena Mo Ching Mok& Xiaoqing Gu& Jonathan Michael Spector, &Chin Hai-Leng, “ICT in Higher Education: An Exploration of Practices in Malaysian Universities.” IEEE Access,2019, vol. 7. https://ieeexplore.ieee.org/document/8628951.

    - Aldilymy, A. (2019). "aistikhdam tiknulujia alaitisal alraqamiat fi altaelim min wijhat nazar altadrisayn fi aljamieat al'urduniyati", almajalat alearabiat lil'iielam wathaqafat altifla, 6(2).

    - Amer, A. (2018), "'ahamiyat altiknulujia alraqamiat fi altaealum min wijhat nazar 'aeda' hayyat altadris bikuliyat aladab jamieat alzaawiati", almajalat alearabiat lilmaelumati, 2(1).

    [1] Sieger, P.& Raemy, L.& Zellweger, T.& Fueglistaller, U., & Hatak, I.” Global student entrepreneurship 2021: Insights from 58 countries”. Global University Entrepreneurial Spirit Students'Survey,2021,https://www.researchgate.net/publication/355172486_Global_Student_Entrepreneurship_2021_Insights_From_58_Countries_2021

    - Mikawi, H. (1998), "alaitisal wanazariaatuh almueasiratu", (tabeat 'uwlaa: Alqahirati, aldaar Almisriat Allubnaniati).

    -Mahmud, A. (2020)."taqbal tulaab al'iielam fi misr wal'iimarat litatbiqat aldhaka' alaistinaeii watathiriha ealaa mustaqbalihim alwazifi: dirasatan fi 'iitar namudhaj qabul altiknulujia", almajalat almisriat libuhuth alraay aleami, jamieat alqahirat, kuliyat al'iielami, markaz buhuth alraay aleami, 19(2). 341-409.

    - Sulayman, M. (2023)."aitijahat alsahafiiyn almutakhasisin nahw 'ahamiyat tawzif taqniaat aldhaka' alaistinaeii fi 'iintaj almadamin almutakhasisat waealaqatiha bitatwir mustawaa 'adayihim almihni: dirasatan maydaniatan fi 'iitar alnazariat almuahadat liqabul waistikhdam altiknulujia", almajalat aleilmiat libuhuth alsahafati, 25(1). 1-66.

    [1] Khalid Abdalmohsen& Alshammari,” Technology Acceptance Model (TAM) as an Underpinning to in Understanding Teachers’ Intention Impact of Data Show Projector” ,2024.doi:10.21608/jfeb.2024.276342.1867.

    [1] Oshlyansky Lidia&Thimbleby Harold,” Validating the Unified Theory of Acceptance and Use of Technology (UTAUT) tool cross-culturally” ,2007, DOI :10.14236/ewic/HCI2007.67.

    [1] Cheng-Min Chao,” actors Determining the Behavioral Intention to Use Mobile Learning: An Application and Extension of the UTAUT Model “, Front Psychol,2019, doi: 10.3389/fpsyg.2019.01652.

    [1] Venkatesh Viswanath &Morris Michael & Davis Gordon & DavisFred,” User Acceptance of Information Technology: Toward a Unified View”, MIS Quarterly, 2003.  Vol 27, pp425-478.DOI: 10.2307/30036540.

    - Abu Al-Hassan, F. (2023). "aitijahat darisiun wamumarisi al'iielam 'iiza' tawzif tatbiqat aldhaka' alaistinaeii fi aleamal al'iielamii fi daw' alnazariat almuahadat liqubul waistikhdam altiknulujia", almajalat alearabiat libuhuth al'iielam walaitisali, 42(1). 42-81.

    [1] Michael D. Williams et al. ,“The Unified Theory of Acceptance and Use of Technology UTAUT: A Literature Review.” Journal of Enterprise Information Management,2015, Vol. 28, No. 3

    [1] Venkatesh Viswanath& Michael Morris& Gordon Davis& Fred Davis, “User Acceptance of Information Technology: Toward a Unified View.” MIS Quarterly, Vol. 27 2003, pp 425-478. doi:10.2307/30036540.

    [1] Ahmet Ayaz & Mustafa Yanartaş, “An Analysis on the Unified Theory of Acceptance and Use of Technology Theory (UTAUT): Acceptance of Electronic Document Management System (EDMS).” Computers in Human Behavior Reports,2020, Vol.2, p3. https://doi.org/10.1016/j.chbr.2020.100032.

    - Aldilil, A. (2023). "tatwir namudhaj qabul altiknulujia TAM liqias aitijahat 'aeda' hayyat altadris bijamieat bishat hawl aistikhdam nizam albalak burd fi altadrib al'iiliktrunii", almajalat alearabiat lilnashr alealmayi, 105(3). 50-136.

    -Kamja, Z. (2023).""dur aljamieat fi tawfir biyat daeimat liriadat al'aemal (tajarib ealamiat rayidatun)", jamieat Aljazayir, Revue des Reformes Economiques et Integration En Economie Mondiale, 1(2).

    [1]-. https://www.wise-qatar.org/app/uploads/2019/04/insideentrepreneurship-ar_online.pdf. Accessed 17/8/2023.

    [1] Yen-Chun Jim Wu,” Innovation and Entrepreneurship Education in Asia-Pacific”, Management Decision,2017, Vol.55, No.7, p1330.

    - Aldahshan, J. (2018). "altadrib ealaa riadat al'aemal mdkhlan liltakhfif min mushkilat albitalat bayn khiriyji aljamieati", almutamar alduwaliu althaani (altadrib al'iibdaeiu ruaan waqieiat watumuhat mustaqbaliatun), markaz tanmiat qudrat 'aeda' hayyat altadris bijamieat Binha.

    [1] European Commission, “Digital Entrepreneurship Barriers and Drivers; The Need for A Specific Measurement Framework.” JRC Report EUR, Institute for Prospective Technological Studies, 2015.

    [1]Vineela& Siva. G, “Digital Entrepreneurship.” Journal of IJIRMPS, Vol. 6, No. 4 ,2018, pp 444-445.

    - Motawea, D. (2017). "tasawur muqtarah litafeil alaibtikar wal'iibdae wariadat al'aemal fi baramij altajribat altakamuliat liljamieat alkhalijiati", dirasat muqadimat 'iilaa mutamar "aljamieat waruyat almustaqbili.. aibtikar waistithmari", jamieat Almujamaeati.

    [1]Campos, T, “A Literature Review on Digital Entrepreneurship: A Comparative Theoretical Analysis from the Perspectives of Economics, Psychology andManagement.” Open Journal of Business and Management, Vol. 12 ,2024, pp864-874. doi: 10.4236/ojbm.2024.122045.

    [1] Zhao, F., &Collier, A,“Digital Entrepreneurship: Research and Practice.” In 9th Annual Conference of the EuroMed Academy of Business, EuroMed Academy of Business,2016, pp:2173-2182. https://eprints.staffs.ac.uk/id/eprint/6274 .

    [1] Vineela& Siva. G, “Digital Entrepreneurship.” Journal of IJIRMPS, Vol. 6, No.4 ,2018, pp:444-445.

    [1] Rod Dunbar, “Role of Universities in Innovation.” New Zealand Science Review, Vol. 68, No. 1 , 2023.doi: 10.26686/nzsr.v68.8861.

    [1] Sieger, P.& Raemy, L.& Zellweger, T.& Fueglistaller, U., & Hatak, I.” Global student entrepreneurship 2021: Insights from 58 countries”. Global University Entrepreneurial Spirit Students'Survey,2021,https://www.researchgate.net/publication/355172486_Global_Student_Entrepreneurship_2021_Insights_From_58_Countries_2021

    [1] Galina Shirokova& Tatyana Tsukanova& Michael H. Morris, “The Moderating Role of National Culture in the Relationship Between University Entrepreneurship Offerings and Student Start‐up Activity: An Embeddedness Perspective.” Journal of Small Business Management, Vol. 56, No. 1 ,2019, pp103-130.

    [1] Anderson, T., & Dron, J,” Integrating Technology in Higher Education: The Role of Digital Media in Enhancing Educational Experiences” Journal of Educational Technology, Vol 14(3),2019, pp207-218.

    [1] Huang, R.&Tlili, A., Chang& T.-W., & Zhang, X, ”Disrupted Classes, Undisrupted Learning During COVID-19 Outbreak in China: A Focus on Flexible Learning Options and Digital Tools”,Educational Technology Research and Development,2020,Vol 68(2), pp723-738.

    [1] Reem Aly& Elharakany Alfredo& Moscardini., Nermine, M., Khalifa& Marwa Abd Elghany," Modelling the Effect on Quality of Information and Communications Technology (ICT) facilities in Higher Education: Case Study—Egyptian Universities ",2018, doi: 10.4018/IJSDA.2018070101

    [1] Mohammed Ouadoud& Nouha, Rida& Tarik Chafiq,” Overview of E-learning Platforms for Teaching and Learning” Vol 9(1),2021,  pp50-70. Available from: 10.3991/IJES.V9I1.21111

    [1] Yasser Ghanim&Soha Safwat Labib& Ahmed Ibrahim Bahgat& ElSeddawy,"3 Setting a Research Framework for Digital Transformation Role in Enabling Successful Entrepreneurship in Egypt” ,2022. doi: 10.1145/3531056.3531069.

    [1] Hezekiah Olubusayo& Falola Opeyemi& Ogueyungbo Anthonia& Adeniji Evaristus& Adesina,”Exploring Sustainable E-Learning Platforms for Improved Universities”. Faculty Engagement in the New World of Work. Sustainability, Vol 14(7), 2022, pp3850-3850. doi: 10.3390/su14073850

    [1] Soliman, C.& Salman D. A. ,” The Role of Egyptian Higher Education in the Development of Digital Entrepreneurship: Evidence from Private Universities”,Economics&Law,Vol4(1), 2022,pp,101–119. https://doi.org/10.37708/el.swu.v4i1.8.

    [1] Nahla El Gendy, “Entrepreneurial Roadmap in Egypt: Monitor Entrepreneurship Global - Egypt National Report 2017/2018.” Cairo: The American University in Cairo,2018. https://www.aucegypt.edu.

    . https://mped.gov.eg/Highlights?id=1&lang=ar&إطلاق-رؤية-مصر-2030.

    - ealAli, S. (2021), "dirasat naqdiat lijuhud jamieat alfayuwm fi majal riadat al'aemal fi daw' nazariat alraasmaliat al'akadimiati", majalat jamieat alfayuwm lileulum altarbawiat walnafsiati, kuliyat altarbiati, jamieat Alfuyuma, 9(4). 378-488.

    -Abd alsalam, R. (2019), "dawr nizam tawsil alkhidmat bimarakiz alaibtikar wariadat al'aemal fi husul almuasasat altaelimiat ealaa alaietimad al'akadimii", majalat aldirasat altijariat almueasirati, 7(3).

    [1]-  : https://www.asu.edu.eg/ar/ihub

    • Ain Shams University, iHub, iCompete, Available on: http://ihub.asu.edu.eg/icompete.html.
    • Ain Shams University, iHub, Interdisciplinary Graduation Project (iGP): Benefits and Obligations, Available on: http://ihub.asu.edu.eg/igp-benefits-obligations.html.
    • Ain Shams University, iHub, iSpark, Available on: http://ihub.asu.edu.eg/ispark-2020-wave1.html.
    • Ain Shams University, iHub, iHub entrepreneurship unit "iHub EU", Available on : http://ihub.asu.edu.eg/entrepreneurship.html

    [1] Eed Hamed& Abdullah M. Elbadry, "WITHDRAWN: Are Egyptian Students' Entrepreneurial Behaviours Affected by University Ecosystems?" Preprint Version, Research Square, April 26, 2023. https://doi.org/10.21203/rs.3.rs-2755975/v1

    - Alrimaydi, "B. (2018). taqyim dawr aljamieat almisriat fi tanmiat thaqafat riadat al'aemal ladaa altulaabi: astiratijiat muqtarahat liltahsini", majalat aiqtisadiaat almal wal'aemali, maehad aleulum alaiqnisadiat waltijariat waeulum altasyiri, limarkaz aljamieii eabd alhafiz bu alsuwf milt, aljazayar, 6(3). 372 - 394.

    [1]   Feng Wang,”Research on Innovation and Entrepreneurship Education for College Students from the Perspective of Big Dat.”,Journal of Physics:Conference Series 1693 ,2020,doi:10.1088/1742-6596/1693/1/012014.

    [1] Ali Ateeq ,et al,“Does Information Communication Technology Has Influence on Quality University Education on Gulf University:Literature Review”, In The AI Revolution: Driving Business Innovation and Research, Studies in Systems, Decision and Control, vol 524,pp 565–574, 2024. https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-031-54379-1_50.

    [1] Alawbathani, S,” The use of cloud computing technology in university from students’ perspective: A case study”, Doctoral dissertation, Ohio University, The Gladys W. and David H. Patton College of Education,2024.

    [1] Secundo, G.&Mele, G.&Vecchio, P.D & Degennaro, G,” Knowledge spillover creation in university-based entrepreneurial ecosystem the role of the Italian "Contamination Labs", Knowledge Management Research & Practice, Vol19(1),2021, pp137-151.

    [1] Soliman, C., & Salman, D. A, “The Role of Egyptian Higher Education in the Development of Digital Entrepreneurship: Evidence from Private Universities”. Economics & Law, Vol 4, No1, 2022, pp101–119. https://doi.org/10.37708/el.swu.v4i1.8.

    - Al-Ruwaili, J. (2022), "waqie 'iidarat aljamieat alsaeudiat litahqiq alaibtikar wariadat al'aemal fi daw' ruyat almamlakat 2030 min wijhat nazar 'aeda' hayyat altadrisi", majalat jamieat euman alearabiat lilbuhuthi, silsilat albuhuth altarbawiat walnafsiati, 3(1).