خطاب الإعلام النسائي عبر YouTube نحو الاستراتيجية الوطنية لتمكين المرأة المصرية 2030- دراسة للمحتوى والقائم بالاتصال

نوع المستند : المقالة الأصلية

المؤلف

قسم الإعلام كلية الآداب جامعة حلوان

المستخلص

    هدفت الدراسة لإجراء تحليل كيفي وكمي لخطاب الإعلام النسائي عبر موقع الفيديو التشاركي YouTube، لتحليل المحتوى ذي العلاقة بقضايا الاستراتيجية الوطنية لتمكين المرأة المصرية 2030، لتحديد الأطروحات المتضمنة بالخطاب وأهداف طرحها، والكشف عن دلالات معاني الموضوعات، وتحليل القوى الفاعلة، ومسارات البرهنة والإقناع المستخدمة، مع بيان رؤية القائم بالاتصال في الإعلام النسائي الجديد نحو الاستراتيجية موضوع الدراسة؛ من خلال الكشف عن مدى وعي القائم بالاتصال في الإعلام الرقمي واهتمامه بها، ورصد أولوياته نحو عرض محاورها الوطنية واتجاهاته نحوها، مع توضيح العوامل المؤثرة على تناوله لها. وتعد من الدراسات الوصفية الكيفية التي استخدمت منهج المسح الإعلامي وأداتي تحليل الخطاب والمقابلة المتعمقة.
     وكشفت نتائج الدراسة عن اهتمام كبير من منصة المجلس القومي للمرأة بقضايا تمكين المرأة بنسبة 70.1% من محتواها بمنصة يوتيوب؛ مقابل اهتمام ضئيل من منصة قناة هي 1.1% فقط رغم كثافة إنتاجها. كما أوضحت النتائج ضعف تسويق المحتوى على المنصتين؛ حيث ضعفت أعداد المشاهدات والمشاركات، وعدد مرات الإعجاب، وبالتبعية أعداد التعليقات، واختفى الرد على التعليقات تمامًا. وعلى مستوى الخطاب شكلت أطروحات حماية المرأة وأمنها الجزء الأكبر من خطاب منصة يوتيوب للمجلس القومي للمرأة لا سيما الأطروحتين الفرعيتين (مناهضة ختان الإناث والسيدات، والعنف الأسري)، بينما تبنَّى خطاب منصة يوتيوب قناة هي أطروحات قضايا التمكين الاجتماعي للمرأة بالتركيز على أطروحتي تنظيم الأسرة والصحة الإنجابية للمرأة، وتعليم المرأة. وقد أشارت نتائج القائم بالاتصال إلى كبر حجم الاهتمام بالاستراتيحية من قبلهم؛ حيث رأى (59.3%) أن اهتمام مؤسساتهم كبير بها سواء من ناحية تغطية الأحداث والفاعليات المرتبطة بها، أو من ناحية طرح موضوعات تتعلق بها، في حين أشار (40.7%) منهم أن مؤسساتهم تهتم بالاستراتيجية إلى حدٍّ ما. وصنفوا مساقات الاستراتيجية حسب أهميتها بالنسبة لهم، حيث جاء التمكين الاجتماعي أولًا، ثم حماية المرأة، يليه التمكين الاقتصادي، ثم التمكين السياسي في المرتبة الأخيرة حسب رؤيتهم.

الكلمات الرئيسية

الموضوعات الرئيسية


- Ahmed, H. (2018), lana hasan, shirin salamat, "dawr al'iielam aljadid fi tamkin almar'at alsaeudiat min 'ada' 'adwariha altanmawiati- dirasat maydaniat bayniat litakhasusiy al'iielam walkhidmat alaijtimaeiati", majalat alkhidmat alaijtimaeiati, Alqahira, aljameiat almisriat lil'akhisaayiyayn alaijtimaeiayn 2(3). 319-320.
- Gharib, H. (2011). "muealajat qadaya aleunf dida almar'at fi almajalaat alnisayiyat almisriat waitijahat alqayim bialaitisal walsafwat nahwaha", risalat majistir ghayr manshuratin, jamieat Almanufia, kuliyat aladab, qism al'iielami.
[1] Rongchuan Zhou, Women’s Image in the New Media Environment, Foreign Languages Department, Tianjin University Renai College, Tianjin, China,2023.
Available at:
- Midhat, M. (2023). "alkhitab al'iielamii lilsuhuf al'iilikturuniat hawl qadaya almar'at almisriat wamajalat tamkiniha", almajalat aleilmiat libuhuth alsahafati, kuliyat al'iielami, jamieat Alqahira, 25(5). 329- 406.
- Baraka, E. (2023). "alkhitab alnisawii alraqmii lilmar'at almisriat eabr mawqie altawasul alaijtimaeii fisbuk- dirasat kifiati", majalat albuhuth al'iielamiati, kuliyat al'iielami, jamieat Al'azhar, 66(2). 1394- 1460.
[1]  Batool, S., Qadri, F. A., & Amir, M. A. social media and Women Empowerment: A Digital Feminist Analysis of “Watch Us Rise” by Watson and Hagan. Journal of Social Sciences Review, 2 (4), 9-18. 2022.
[1] Minisha Gupta. Role of NGOs in women empowerment: case studies from Uttarakhand, India. Journal of Enterprising Communities: People and Places in the Global Economy,2021.
Available at:
[1] Prarthana Parmar. Feminist activism on digital platforms in India, a thesis Submitted in partial fulfillment of the requirement of BA Journalism & Mass Communication program of Navrachana University during the year 2018-2021,2021.
- Anaasuri, H. (2021). "altahawul alraqmii watamkin almar'at fi almujtamae almisrii- dirasat tahliliat ealaa bawaabat tiknulujia almaelumat walaitisalat min 'ajl almar'ati", almajalat aleilmiat likuliyat aladab, jamieat dimyati, kuliyat aladab, 3(1). 139- 185.
[1] Ji-Yeong Yun. Feminist Net-Activism as a New Type of Actor-Network that Creates Feminist Citizenship", Asian Women, December 2020, Vol. 36, No. 4, pp. 45-65. Available at: https://doi.org/10.14431/aw.2020.12.36.4.45.
- Aldasuqi, H. (2020). "alkhitab al'iielamii limunazamat al'umam almutahidat eabr al'iintirnit hawl qadaya wamajalat tamkin almar'at al'afriqiat walearabiati- dirasat tahliliata", majalat albuhuth al'iielamiati, kuliyat al'iielami, jamieat Al'azhar, 54(4). 3258-3300.
- Hadad, N. (2019). "alharakat alnasawiat aalearabiat eabr shabakat altawasul dirasatan fi almuhtawaa wal'athar ealaa eayinat min safahat almar'at ealaa alfisbuk wamustakhdamatihi", risalat dukturah ghayr manshuratin, jamieat Muhamad khadar, kuliyat aleulum al'iinsaniat waleulum alaijtimaeiati.
[1] susan Fountaine, what’s not to like? A qualitative study of young women Politicians’ self –framing on Twitter, Journal of public Relations Research, 2017, v.29.
- Abd aleazim, M. (2016). "dawr almuntadayat alnisayiyat ealaa al'iintirnit fi tartib 'awlawiaat alqadaya al'usariat lilfataat aljamieiati", almajalat almisriat libuhuth alraay aleami, kuliyat al'iielami, jamieat Alqahira, 3(1). 375-406.
- Abdel Aal, E. (2024). "blaghat alkhitab alhujajii fi alrasm alkarikaturi- aleunf dida almar'at anmwdhjan-", majalat albuhuth al'iielamiati, jamieat Al'azhar, kuliyat al'iielami. 72(1).
- Abdel Halim, S. (2022). "dawr almawaqie al'iilikturuniat alnisayiyat fi tashkil aitijahat almar'at 'iiza' aleunf al'usri", almajalat aleilmiat libuhuth alealaqat aleamat wal'iielani, kuliyat al'iielami, jamieat Alqahira, 23(1).
- Muhammad, A., 'Aziml, R. (2022). "'iidrak aljumhur limasarat aleunf dida almar'at almuqadamat fi wasayil al'iielam alraqamii wa'atharih fi alsilm almujtamaei", almajalat aleilmiat libuhuth alsahafati, kuliyat al'iielami, jamieat Alqahira. 24(1). 695- 729.
- Abdel Aziz, M. (2021). "tahlil alkhitab al'iielamii limawaqie alqanawat al'iikhbariat alduwaliat almuajahat biallughat alearabiat hawl aleunf dida almar'at bidual alsharq al'awst", majalat albuhuth al'iielamiati, kuliyat al'iielami, jamieat Al'azhar, 58(2). 1285- 1336.
[1] Shukla, Seema. Role of social media in creating awareness of Sexual Violence against Women: An Analysis with Special Reference to # MeToo Movement in India", European Journal of Molecular & Clinical Medicine, Volume 7, Issue 7, 2020.
- kamel, S. (2019). "atar qadiat aleunf dida almar'at fi almawaqie al'iiliktruniat alnisayiyati- dirasat muqaranati", hawliaat adab Ain shams, qism al'iielami, kuliyat aladab, jamieat Ain shamsa, 4(2).
- Yahya, W. (2017). "dawr mawqie altawasul alaijtimaeii Facebook fi taweiat almar'at almisriat tujah aleunf al'usari- dirasatan maydaniatan tahliliatan", almutamar aleilmii alduwalii althaani, aljamieat alhadithatu, kuliyat Al'iielam.
- Jaafar, N. (2017). "atar taqdim qadaya almar'at fi al'iielam aljadid waealaqatiha biaitijahat aljumhur 'iiza' tilk alqadaya", risalat majistir ghayr manshuratin, jamieat Alqahira, kuliyat al'iielami, qism alsahafati.
- Abd almajid, M. (2020). "aleunf dida almar'at fi al'iielam aljadid bialtatbiq ealaa zahirat altaharush aljinsii", almajalat alaijtimaeiat alqawmiata, almarkaz alqawmia lilbuhuth alaijtimaeiat waljinayiyati, Alqahira, 3(1).
- Mahmud, F. (2023). "duwr shabakat altawasul alaijtimaeii fi tashkil maearif waitijahat almar'at alearabiat nahw qadiat tamkin almar'ati- dirasat kifiati", almajalat almisriat libuhuth Al'iielami, kuliyat Al'iielam, jamieat Alqahira, 84(5). 2131- 2168.
- Abd Alhalim, S. (2023). "dawr almawaqie altawasul al'iijtimaeiu fi tamkin almar'at wamadaa aineikasih ealaa huiatiha althaqafiati", majalat albuhuth al'iielamiati, kuliyat al'iielami, jamieat Al'azhar, 66(1). 333- 370.
- Ali, H. (2022), "dawr almawaqie alakhibariat fi tashkil almaerifat alsiyasiat ladaa almar'at almisriat tujah alqadaya alqawmiati", almajalat almisriat libuhuth al'iielami, kuliyat al'iielami, jamieat Alqahira, 80(3). 2029- 2060.
[1]Kadeswaran, Sengottalyan, Brindha, Duralsamy & athinaswarmy,Jayaseelan. Social Media as Gateway for Accelerating Women Empowerment. Parishodh Journal. ISSN No:2347-6648. Volume IX, Issue III.2022. P.p 4876-4885.
- Sharaf, J. (2021)."aietimad almar'at almisriat ealaa mawaqie altawasul alaijtimaeii waealaqatiha bitamkiniha fi daw' khutat altanmiati", almajalat almisriat libuhuth alraay aleami, kuliyat al'iielami, jamieat Alqahira, 4(3). 149- 193.
[1] Muddasir Qumar. Women Claim Equality in Education" Springer Nature Singapore, 2021.
[1] MagdalenaMa˛dra-Sawicka. Horn Nord, Jeretta. Paliszkiewicz, Joanna & Lee, Tzong-Ru. Digital Media: Empowerment and Equality. Information, Vol11, p225; doi:10.3390/info11040225 MDPI Journal. Volume 11 Issue 4 10.3390/info11040225, 2020.
- Talal, M. (2020). "dawr mawaqie altawasul alaijtimaeii fi tashkil alsuwrat aldhihniat tujah qadiat qiadat almar'at alsaeudiat lilsayaarati: dirasat maydaniat ealaa eayinat min alsayidat fi madinat jidat khilal sanat 2019", almajalat almisriat libuhuth al'iielami, kuliyat al'iielami, jamieat Al'azhar, 70(1), 335- 391.
- Hamdi, N. (2020). "aietimad alfataat alsaeudiat ealaa shabakat altawasul alaijtimaeii fi tanmiat maearifiha nahw riadat al'aemal fi daw' ruyat 2030 watamkin almar'at alsaeudiati", majalat albuhuth al'iielamiati, kuliyat al'iielami, jamieat Al'azhar, 55(1).
- Awed, B. (2020), "fealiat twitr fi alhamalat al'iielamiat altaweawiat almunahidat lileunf dida almar'at fi alsaeudia", almajalat almisriat libuhuth alraay aleami, kuliyat al'iielami, jamieat Alqahira,  4(1). 345- 394.
[1] Hayet Kerras et al. The Impact of the Gender Digital Divide on Sustainable Development: Comparative Analysis between the European Union and the Maghreb, Sustainability. 2020.
- Morsi, I. (2019). "taerad almar'at alsaeudiat limawaqie altawasul alaijtimaeii wamadaa 'iidrakiha likhutat altanmiat almustadamati", almajalat almisriat libuhuth al'iielami, kuliyat al'iielami, jamieat Al'azhar, e 67(3), 585- 654.
[1] Zeine, Ghalla. Women Empowerment and Social Networking in Mauritanian Female Facebook Users. International Journal of Networks and Communications, 9(3): 89-96 DOI: 10.5923/j.ijnc.20190903.01. 2019.
- Othman, D. (2019). "aitijahat almar'at almisriat nahw aistikhdam al'iielam alraqamii fi almajal alsahi", almajalat almisriat libuhuth alraay aleami, kuliyat al'iielami, jamieat Alqahira, 3(1). 429- 463.
[1] Thanavathi,C. Social Media and Empowering Women In Globalization. Women Empowerment: A Myth or a Reality Publisher: Delhi: Delton Publishing Hous, 2018.
- Hani, L. (2018). "dawr mawaqie altawasul alaijtimaeii fi tamkin almar'at alfilastiniat aqtsadyan wajtmaeyan fi muhafazat tulkarm- fis buk anmwdhjan", risalat majistir ghayr manshuratin, jamieat Alnajah alwataniati, kuliyat aldirasat aleulya.
- Mahmud, I. (2018). "al'iintirnit watanmiat thaqafat aleamal altatawueii ladaa almar'at alriyfiati- dirasat maydaniat ealaa almutatawieat bi'iihdaa quraa muhafazat Suhaj", majalat kuliyat aladiab jamieat Suhaj, 48(1),369- 387.
[1] Ali Abdullah Khalifa, ICT and social media: Claiming Space for women's rights in Kuwait, Journal of Social Science, Kuwait university, 45(4), 2017.
- Fawzi, S. (2017). al'iielam watamkin almar'ati- altahadiyat waltatalueati, almutamar aleilmiu althaalith kuliyat al'iielam jamieat 'Oktubar alhadithat lileulum waladab.
- Alsayid, H. (2016). "aistikhdamat almar'at al'iimaratiat alshaabat lishabakat altawasul alaijtimaeii- madkhal alaistikhdamat wal'iishbaeati", risalat majistir ghayr manshuratin, al'iimarat alearabiat almutahidata, jamieat John Gang Al'usturaliata.
- Muhamad, S. (2015). "dawr alshabakat aliajtimaeiat fi taweiat almar'at bialqadaya aliajtimaeiati- dirasat maydaniatun", almajalat aleilmiat libuhuth alsahafati, kuliyat al'iielami, jamieat Alqahira, 4(2),  411- 447.
- Mustafa, G. (2019). "waei al'iielamiiyn alsaeudiiyn bidawrihim fi tashkil alaitijahat nahw almar'at bima yatawafaq mae ruyat 2030 fi 'iitar nazariat almasyuwliat alaijtimaeiati", almajalat almisriat libuhuth al'iielami, kuliyat al'iielami, jamieat Alqahira,  68(3),  437- 473.
[1] Gonul, cengiz. Developing media theory as a mixed communication theory: A Russian case. Available at: http://academia.edu
[1] Mcqial، Denis. Mass Communication Theory: an introduction. London. Sage Publication. 1994. p125.
- Alhaj, K. (2020). nazariaat al'iielam waliatisali, Suria, aljamieat aliaftiradiat alsuwriata.