تغطية مواقع القنوات الإخبارية لأحداث طوفان الأقصى وعلاقتها باتجاهات النخب الإعلامية نحوها- دراسة تطبيقية

نوع المستند : المقالة الأصلية

المؤلف

جامعة المنوفية - كلية التربية النوعية -قسم الإعلام التربوي

المستخلص

هدفت هذه الدراسة إلى التعرف على العلاقة بين تغطية مواقع القنوات الإخبارية (العربية والموجهة بالعربية) لأحداث طوفان الأقصى واتجاهات النخب الإعلامية نحوها؛ وذلك من خلال الاعتماد على الدراسة الوصفية باستخدام منهج المسح الإعلامي بشقيه التحليلي والميداني، حيث قامت الباحثة بإعداد صحيفة تحليل المضمون لتحليل المادة الخبرية في أربعة مواقع، هي: (موقع قناة الجزيرة- وموقع قناة القاهرة الإخبارية) كعينة لمواقع القنوات الإخبارية العربية، ثم (موقع قناة ال CNN بالعربية- وموقع قناة فرانس24) كعينة لمواقع القنوات الإخبارية الموجهة بالعربية، كما تم استخدام صحيفة الاستبانة لمعرفة اتجاهات النخبة حول طبيعة تغطية مواقع القنوات الإخبارية العربية والموجهة بالعربية لأحداث طوفان الأقصى، وبلغت عينة الدراسة (200) مفردة من النخب الإعلامية المصرية، متضمنة النخبة الأكاديمية والمهنية المصرية، وتوصلت الدراسة إلى مجموعة من النتائج، من أهمها:

تصدر موقع قناة الجزيرة حجم التغطية الإخبارية لأحداث طوفان الأقصى بمواقع القنوات الإخبارية العربية والموجهة بالعربية، كما تصدر إطار الصراع الأطر الخبرية المستخدمة في المادة الخبرية التي تتناول أحداث طوفان الأقصى في كل من مواقع القنوات الإخبارية العربية والموجهة بالعربية.
بيَّنت الدراسة عدم وجود فروق دالة إحصائيًّا بين متوسطات درجات النخبة الإعلامية المصرية على مقياس الاتجاهات نحو تغطية مواقع القنوات الإخبارية العربية والموجهة بالعربية لأحداث طوفان الأقصى تبعًا لمتغير نوع النخبة والسن، في حين ثبت وجود فروق دالة إحصائيًّا وفقًا للجنس.
أثبتت الدراسة وجود فروق دالة إحصائيًّا بين متوسطات درجات النخبة الإعلامية المصرية على مقياس الاتجاهات نحو تغطية مواقع القنوات الإخبارية العربية والقنوات الموجهة بالعربية لأحداث طوفان الأقصى تبعًا لأنماط الصراع لصالح نمط الصراع (المصيري).

الكلمات الرئيسية

الموضوعات الرئيسية


  • -Abi Saab, F. (2024), "tufan al'aqsaa wama baedaha nahw harakat ealamiat litahrir filastin", markaz dirasat alwahdat alearabiati, majalat almustaqbal alearabii, 540(2).

    - Salim, W. (2019). "almuealajat al'iikhbariat liqadaya huquq al'iinsan fi almawaqie al'iiliktruniat waealaqatiha bimustawaa almusharakat alsiyasiat lilshabab aljamieii almisrii dirasat tahliliat wamaydaniatan", risalat dukturrah ghayr manshurtin, kuliyat altarbiat alnaweiati, jamieat Almanufia.

    - Heather Rexanne Haley  : “A comparison of media frames in print vs. television news: an examination of the Elijah Page death penalty case in South Dakota”, Un published Master Thesis, University of  Iowa State, 2010, P. 6.

    -Robin L. Nabi, “Exploring the Framing Effects of Emotion: Do Discrete Emotions Differentially Influence Information Accessibility”, Information Seeking, And Policy Preference?, Communication Research, vol. 30, No. 2, 2003, P. 225 

    - Hashim, R. (2008). "almuealajat altilfziziniat walsahafiat liqadaya al'iislah alsiyasii fi almujtamae almisrii wadawriha fi tashkil maearif aljumhur waitijahatih nahwaha", risalat dukturah ghayr manshuratin, jamieat Alqahira, kuliyat al'iielami.

    - Mitri, J. (2012). "muealajat altilfizyun almisrii liqadiat miah alniyl "dirasat tatbiqiatun", risalat majistir ghayr manshuratin, jamieat Alqahira, kuliyat al'iielami.

    ([1])Holli A.Semetko and Patii M.Valkenburg. “Framing Europen Politics: Acontent ananlysis of press and television news”, Journal of Communication, Vol.50,No,2, 2000,PP 95,96.

    • Hudson, Miles and Stanier, John, “War and The Media”, New York University Press, 1998 P. 209-213.
    • Galtung, Johan and Ruge, Mari, H: “The Structure of Foreign News”, the Presentation of the Congo, Cuba and Cyprus Crises in four Norwegian Newspapers,2000 P. 64-71.
    • Zollner, Oliver Medien im Konflikt: “Krisen, Kriege und wie der Internationale Rundfunk mit Ihnen Umgeht, In: Deutsche Welle (2001)” "Sagt die Wahrheit: Die Bringen Uns Um! "Zur Rolle der Medien in Krisen und Kriegen, Hrsg, FHB, Hannover, Koln Vistas Verlage GmbH,2002 P. 7-12.
    • Sandara D, Melone and Others: “Using the Media for Conflict Transformation: The Common Ground Experience”, Bergh of Research Center for Constructive Conflict Management, 2002 (Online) Available: http://www.berghof-handbook. Net /articles/melone_hb.

    ([1])Bratic, V.. “Exmining peace-oriented media in areas of violent conflict” ,International Communication Gazette, 70(6), 2008, Pp 487-503

    • . Sandole, D. J. ,A comprehensive mapping of conflict and conflict resolution: A three pillar approach. Peace and Conflict Studies, 5(2), 4,1998...

    ([1])Chong, D., and Druckman J.N. ,ATheory of Framing and Opinion Formatiom in Competitive Elite Environments, Journal of Communication, Vol. 57, 2007: Pp 100-105..

    ([1])Aday, S., Cluverius, J., & Livingston, S, " As goes the statue, so goes the War: The emergence of the Victory frame in television coverage of the Iraq War. Journal of Broadcasting& Electronic Media, 49(3), 2005,  Pp 314-331.

    ([1])Glen, F. "Conversation andCredibility":Broadening Journalism Criticism ThroughPublic Engagement. Apr-Jun 2011.  pp. 158-175.

    - Mansur, H. (2017). "shabakat altawasul aliaijtimaeii kamasdar taelimiin wa'iikhbariin ladaa talbat aljamieati- dirasat muqaranat fi 'iitar namudhaj aliaistikhdam walaietimadiati", almajalat alearabiat lileulum al'iinsaniati, 139(2).

     ([1])Loveless Matthew, "Media Dependency: Mass Media as source of information in the democratizing countries of central and Eastern Europe" Democratic- zation, London, 2008.

    ([1])Dafleur, Melvin & s, Ball Rokeach: “Theories of Mass Communication”, 4 ed, NewYork, Longman, 1992,pp 262-264.

    - Mikawi, H. (2009). "nzariaat al'iielami", ta2, alqahirati, aldaar alearabiat lilnashr waltawziei.

    -Okasha, R. (2006)."tathirat wasayil al'iielam min alaitisal aldhaatii 'iilaa alwasayit alraqamiat almutaeadidati", Alqahira, almaktabat alealamiat lilnashr waltawziei.

     ([1])Irfan,Irsa & Hussain,Sabboor. “Critical Discourse Analysis of Islamophobia Reflection in Gaza-Israel Conflict: A Case Study of BBC Reporting” , Journal Of Arts And Linguistics Studiesvol. 2 No. 1.2024 .http://jals.miard.org/index.php/jals/ 97.

    -Alhadidi, M. (2024), "taghtiat almurasalat bialqanawat al'iikhbariat alnaatiqat bialearabiat lilharb al'iisrayiyliat ealaa ghazati: dirasat tahliliat 'uktubar/ nufimbir 2023.", almajalat almisriat libuhuth al'iielami, kuliyat al'iielami, jamieat Alqahira.

    - khatab, A. (2024), "bana' alsuwrat aldhihniat liharakat almuqawamat alfilastiniat fi khitab alsahafat al'iiliktruniat algharbia "dirasat halat ealaa mawqie BBC News", majalat albuhuth al'iielamiati, kuliyat al'iielami, jamieat Al'azhar, 3(2). 1151- 1200.

    ([1])Hawzhin Omer Mohammed,”The narrative of BBC News Media coverage of the War between Hamas and Israel: Political News on the BBC Website after the Al-Aqsa Flood Operation as an Example Published in Proceedings of the 2nd”… 5 July  Proceedings of the 2nd International Scientific Conference "Digital Media Effects on Society Security Under Domestic and International Laws" , Erbil, Kurdistan Region of Iraq, 2024.

    -Rizk, H. (2024), "muealajat safahat alqanawat al'iikhbariat almuajahat biallughat alearabiat ealaa mawaqie altawasul alaijtimaeii li'ahdath tufan al'aqsaa2023 (dirasat tahliliati)", almajalat almisriat libuhuth alaitisal aljamahirii, kuliyat al'iielami, jamieat Bani suif.

    - Aldasuqi, S. (2024). "almuealajat al'iielamiat bialmawaqie al'iiliktruniat liwikalat al'anba' algharbiat almuajahat lilearab lilharb al'iisrayiyliat ealaa ghazat 2023: dirasat tahliliat muqaranata", almajalat almisriat libuhuth almar'at wal'iielam walmujtamaei, kuliyat al'iielami, jamieat Bani suif.

    -Khair El-Din, K. (2024). "almuealajat al'iielamiat lisafahat mawaqie alfadayiyaat alearabiat lilharb ealaa ghazati, " almajalat aleilmiat libuhuth al'iidhaeat waltilfizyuni, kuliyat al'iielam jamieat Alqahira , 279-307.

    ([1])Max Hugo Schoones , “War Through the Wire: Al Jazeera and CNN’s Framing of the  Israel-Gaza War of 2023, Independent thesis Basic level”, degree of Bachelor Malmö University, Faculty of Culture and Society (KS), Department of Global Political Studies (GPS),2024 .

    - Hibib, M. (2024). "atar muealajat mawaqie wikalat al'anba' alearabiat walgharbiat lilharb al'iisrayiyliat ealaa ghazat baed eamaliat tufan al'aqsaa 7 'uktubar 2023", almajalat aleilmiat libuhuth alsahafati, kuliyat al'iielami, jamieat Alqahira, 373-425.

    -Al-Siddiq, I. (2023), "almuealajat al'iielamiat lilqadiat alfilastiniat fi albaramij alaistiqsayiyat ealaa qanaat aljazirati, dirasat tahliliat lihalaqat barnamaj ma khafi 'aezama, min 2020 'iilaa "2022, risalat majistir ghayr manshuratin, jamieat Kasdi Merbah wariqlata, kuliyat aleulum al'iinsaniat walaijtimaeiati.

    - Shuman, S. (2023). "atar muealajat mawqie CNN bialearabiat lilqasf al'iisrayiylii ealaa Gaza 2021: dirasat tahliliati", majalat kuliyat aladab, jamieat Sohag, 96(2).

    -Aliwa, I. (2022), "almuealajat al'iielamiat liqadiat hayi alshaykh jarahi- dirasat tahliliat lieayinat min baramij qanaat aljazirati", risalat majistir ghayr manshuratin, jamieat muhamad Alsidiyq Ben Yahia, kuliyat aleulum al'iinsaniat walaijtimaeiati.

    - 'Abu hashish, I. (2022). "aitijahat taghtiat aleudwan ealaa ghazat eam 2021 fi mawqie bi bi si: dirasat tahliliat muqaranatan bayn alnuskhatayn alearabiat wal'iinjliziati", almajalat Aljazayiriat libuhuth al'iielam walraay aleami, kuliyat aleulum al'iinsaniat waleulum al'iislamiat walhadarat.

    ([1])Hristiana Rizova &Mihaela Panayotova,. "Online news media framing of the 2021 Israeli-Palestinian conflict by Al Jazeera, BBC and CNN", Master Thesis, Malmö University, Faculty of Culture and Society (KS), School of Arts and Communication,2021

    -Barir, N. (2022), "aietimad alnukhab al'akadimiat ealaa alqanawat alfadayiyat fi alhusul ealaa almaelumat min khilal al'azamat "tufan al'aqsaa anmwdhjan", risalat majistir ghayr manshurtin, kuliyat aleulum al'iislamiati, jamieat Alshahid Hamah likhadir alwadi,

    https://dspace.univ-eloued.dz/items/b7db10e0-4a44-43b0-af52-aeea00deaaec

    - Ghali, M. (2023), "aitijahat alnukhab almisriat nahw 'utruhat alsiyasat alduwaliat fi alfadayiyaat al'ajnabiat alnaatiqat bialearabiati", almajalat alearabiat libuhuth al'iielam walaitisal kuliyat al'iielami, jamieat Alqahira, 41(2). 410-426.

    - Nabil, R. (2023). "aitijahat alnukhbat al'iielamiat nahw muealajat alqanawat al'iikhbariat alduwaliat almuajahat liqadaya alduwal alearabiati", majalat albuhuth waldirasat al'iielamiati, 24(2).

    - Alzaebi, A. (2022). "aitijahat alnukhab alearabiat 'iiza' taghtiat mawaqie alqanawat alfadayiyat al'iiliktruniat lileudwan al'iisrayiylii ealaa al'aradi alfilastiniat 2021", majalat altajdid alearabii, almaehad alealamii liltajdid alearabii, 2(2).

    https://journals.arabicrenewal.org/index.php/arig/article/view/145

    - Nunu, F. (2021)."aitijahat alnukhbat al'iielamiat nahw 'ashkal alkitabat alraqamiat biminasaat al'akhbar alealamiat fi tanawuliha lilqadaya alearabia "dirasat maydaniati", majalat kuliyat aladab, jamieat Alzaqaziq, 99(2).

    - ’uhamad, I. (2018). "aitijahat alnukhbat al'iielamiat almisriat nahw taghtiat alfadayiyaat al'iikhbariat al'ajnabiat liqadaya alealam alearabii", majalat albuhuth al'iielamiati, kuliyat al'iielami, jamie Al'azhar, 50(3).

    ([1])Mohamed Al-qudah& Others ,” Arab Opinion Leaders` Attitudes and Perceptions towards yhe Coverage of Daesh News by Arab and non- Arab TV News Services”, (Journal of Communication : Meddia Watch ,Vol9,2018, pp.437 : 446

    - Alqadi, N. (2017). "aitijahat alnukhbat almisriat nahw 'iidarat almawaqie al'iikhbariat laliat hurub aljil alraabie fi masr", almajalat almisriat libuhuth alraay aleami, kuliyat al'iielami, jamieat Alqahira, 3(2). 1 - 59.

    - Abdel Latif, M. (2016), "aitijahat alnukhbat almisriat nahw altaghtiat al'iikhbariat lilhajamat almusalahat baed 30 yuniu bialfadayiyaat alearabiati: dirasat fi 'iitar madkhalay 'iidarat alsirae waltahdidat almujtamaeiati, almajalat almisriat libuhuth al'iielami, kuliyat al'iielami, jamieat Alqahira.

    - Imam, S. (1989). "alsidq walthabat fi astimarat aliastiqsa' watahlil almadmuni", almajalat aleilmiat likuliyat al'iielami, ea1, jamieat Alqahira, kuliyat al'iielami.

    -Abdel Aziz, B. (2011). "manahij albahth al'iielamiu: al'usul alnazariat wamaharat altatbiqi", Alqahira, dar alkitab alhadithi.

    -Mustafa, H. (2003)."almuealajat al'iikhbariat li'ahdath alharb ealaa aleiraq fi alfadayiyaat alearabiati.. dirasat taqwimiatun", almajalat almisriat libuhuth al'iielami, kuliyat al'iielami, jamieat Alqahira, 21(2).

    ([1])Max Hugo Schoones , "War Through the Wire: Al Jazeera and CNN’s Framing of the  Israel-Gaza War of 2023", Independent thesis Basic level, degree of Bachelor Malmö University, Faculty of Culture and Society (KS), Department of Global Political Studies (GPS),2024 .

    - Mansur, H. (2007). "al'iielam alearabiu fi shabakat al'iintirnit dirasat tahliliat taqwimiat lueayinat min mawaqie wasayil al'iielam alearabiat ealaa shabakat al'iintirnta", risalat dukturah ghayr manshuratin, jamieat Al'azhar.

    - Eimarat, M. (2011). "ealaqat almadmun almuqadam bialfadayiyaat al'iikhbariat alearabiat bimadmun mawaqieiha ealaa shabakat al'iintirnta", risalat majistir ghayr manshuratin, jamieat Alzaqaziq: kuliyat aladab, qism al'iielami, shabeat 'iidhaeati.

    -Abdel Rahim, I. (2024). "taqyim alnukhbat al'iielamiat walsiyasiat litaghtiat alsiraeat al'iiqlimiat walduwaliat bialqanawat al'iikhbariati", majalat albuhuth waldirasat al'iielamiati, almaehad alduwalii aleali lil'iielam bi Alshuruq, 28(1).

    )[1] -( Jang, S. M. J., Mortensen, T., and Liu, J.  “Does Media. Literacy Help Identification of Fake News? Information Literacy Helps, but Other Literacies Don't, American Behavioral Scientist, Vol (65), SAGE Publications.,2021.

    )[1] –( Mullol Ada., "The Role of Media in the Syrian and Yemeni Conflicts: The Effect  of  Us  and  Saudi  Media  Coverage  in  Their  Foreign  Intervention"  , MA,(Georgetown University, Department of Arab Studies(2018.

    )[1] –( Nathaniel  Ming,  “Conflict  and  responsibility:  content  analysis  of  American news media organization, framing of North Korea”, Media War and Conflic (Vol. 12, No. 3, 2019 pp. 1-20.