العلاقة بين مستوى المواطنة الرقمية لدى الشباب الجامعي وإدراکهم للأخبار الزائفة عبر مواقع التواصل الاجتماعي

نوع المستند : المقالة الأصلية

المؤلف

أستاذ مساعد بقسم الإذاعة والتليفزيون بکلية الإعلام الجامعة العربية المفتوحة بمصر

المستخلص

استهدفت الدراسة التعرف على مدى إدراک الشباب الجامعي المصري للأخبار الزائفة بمواقع التواصل الاجتماعي وعلاقتها بمستويات المواطنة الرقمية لديهم، وتعد الدراسة من الدراسات الوصفية التي استخدمت منهج المسح الإعلامي الميداني، بالتطبيق على عينة متاحة قوامها (400) مبحوث في المرحلة العمرية من (18-21) عامًا من طلاب جامعات (القاهرة- عين شمس- 6 أکتوبر- أکاديمية الشروق) من خلال أداة الاستبيان.
وقد توصلت الدراسة إلى عدة نتائج منها:
-       يستخدم المبحوثون مواقع التواصل الاجتماعي "دائمًا" بنسبة 85%، و"أحيانًا" بنسبة 15%، وجاء الفيس بوک کأول مواقع التواصل الاجتماعي استخدامًا لدى المبحوثين.
-       جاء مفهوم الأخبار الزائفة تبعًا لرأي المبحوثين "الخبر المفبرک الکاذب"، يليه "العرض المتعمد لإدعاءات کاذبة أو مضللة ".
-        توجد علاقة ارتباطية موجبة ذات دلالة إحصائية بين إدراک المبحوثين للأخبار الزائفة بمواقع التواصل الاجتماعي ومستويات المواطنة الرقمية لديهم.
 

الكلمات الرئيسية

الموضوعات الرئيسية


  1. Kim، A.، Moravec، P. L.، & Dennis، A. R.،Combating Fake News on Social Media with Source Ratings: The Effects of User and Expert Reputation Ratings. Journal of Management Information Systems، 36(3)، 2020، P.P 931-968.
  2. Shen، C.، Kasra، M.، Pan، W.، Bassett، G. A.، Malloch، Y.، & O‘Brien، J. F. Fake images: The effects of source، intermediary، and digital media literacy on contextual assessment of image credibility online. new media & society، 21(2)،2019، P.P 438-463.
  3. Wojdynski، B. W.، Binford، M. T.، & Jefferson، B. N. Looks Real، or Really Fake? Warnings، Visual Attention and Detection of False News Articles. Open Information Science، 3(1)(2019).p.p، 166-180.
  4. Verma، N.، Fleischmann، K. R.، & Koltai، K. S..Demographic factors and trust in different news sources. Proceedings of the Association for Information Science and Technology، 55(1)، 2018، P.P 524-533.
  5. Paskin، D. Real or Fake News: Who Knows?. The Journal of Social Media in Society، 7(2)، 2018، P.P 252-273.
  6. Tomi Pesonen. The Effect of Fake news on customer trust in Social media Marketing، Bachelor Thesis. Metropolia University of Applied Sciences، 2018، P.P 1-39
  7. Qumaiha, E. (2017). tathir taearad alshabab aljamieii lil'akhbar alsalbiat ealaa mawaqie altawasul alaijtimaeii waitijahatihim nahw aleunfi, dirasatan tahliliat midaniati, risalat majsatayr ghyr manshurati, jamieat almansurati, kuliyat aladabi, qism al'iielam.
  8. Conroy، N، J، Rubbin V.L & Chen Y. Automatic deception detection Methods for finding fake news، Proceedings of the association for information Science and Technology، 2016، P.P 1-4
    1. Alrrashid, K. (2020). madaa aimtilak talabat aljamieat al'urduniyat alhukumiat limaharat almuatinat alraqmiati, majalat aleulum altarbawiat walnafsiiti, almarkaz alqawmii lilbihawth, 4(10), 119-138
    2. Nassar, N. (2019). tasawurat tullab aljamieat alearabiat almaftuhat bialmamlakat alearabiat alsaeudiat nahw almuatinat alraqamiat wasubul taeziziha, dirasat midaniati, majalat aljamieat al'iislamiat lildirasat altarbawiat walnafsiati, ghazat, 1(27), 152-182
  9. Mahdi, H. (2018). alwaey bialmuatinat alraqamiat ladaa mustakhdami shabakat altawasul alaijtimaeii waealaqatih bibaed almutaghayirati, majalat kuliyat altarbiati, 1, 12-25
  10. Tessa Jolls & Michele Johnsen Media Literacy. A Foundational Skill For Democracy in the 21st Century، Hastings Law Journal، Vol 69: 1379
  11. Alsamadi, H. (2017). tasawurat tlbt jamieat alqsym nahw almuatinat alraqmiati, dirasatan maydaniat ealaa eayinat min tlbt jamieat alqasim, majalat dirasat nafsiat watarbawiat, mukhtabar tatwir almumarasat alnafsiat waltarbuitu, aleadid, 18, (aljzayr: jamieatan qasidi mirbah waraqalatu, 175- 184
  12. Septyanto Galan Prakoso، Monika Sri Yuliarti and Likha Sari Anggreni. The Importance Of Socail Media Literacy For Students s in Globalization Age، The International Conference On Design and Technology، Social Media، 2017
  13. Bashir, J. (2016). 'athar althawrat alraqamiat walaistikhdam almukathaf lishabikat altawasul alaijtimaeii fi rusim alsuwrat aljadidat limafhum almuatinati, min almuatin aleadii 'iilaa almuatin alraqmii, majalat dafatir alsiyasat walqanun, 15, 720-725
  14. Alharbi, W.  darajat 'iisham shabakat altawasul alaijtimaeii fi taeziz mafhum almuatinat alraqamiat min wijhat nazar talibat jamieat al'imam muhamad bin sueud al'iislamiat, almajalat alduwaliat almutakhasisati, almujalid 4(5), 463- 499
  15. University of Michigan Library. Research guides، Fake News، Lies and Propaganda: How to sort Fact From Fiction، available at http://guides. Lib. Umich.edu/c.php ?g=637508
  16. Axel Gelfert، Fake News: A Defination Informal Logic، Vol 38، No1، 2018، P.P 84-117
  17. Sinan Adel، et، Al. The Spread of true and false news online، Science magazine، Vol 359، Issue 6380، P.P 11461151
  18. Ripple, M. (2012). almuatinat alraqamiat fi almadarisi, tarjamat maktab altarbiat alearabiat lidual alkhaliyj- alrayadi.
  19. Shaeban, S., al-Sayed. D. (2014). waldmrdash, muhamad alsyd, maeayir altarbiat ealaa almuatinat alraqamiat watatbiqatiha fi almanahij aldirasiat almutamar alssadis lilmunazamat alearabiat lidaman aljawdat fi altaelimi, eaman, jamieat alsultan qabws.
  20. Karen Mossberger، Caroline J. Tolbert and Ramona S. McNeal، Digital Citizenship: The internet Society and Participation، 4ed، MiT Press، Cambridge Mass، UK، 2008
  21. Fabienne Greffet، la citoyennete numerique: Perspectives de recherché، In (Reseaux) (125-) 951، 2014/2 n 184- 185، P 131
  22. Rayan, M. (2003). al'iielam aljadidu, alqahiratu, markaz al'ahram lilnashr waltarjimat waltawziei, t1, 9
  23. Ribble M (2012) Digital Citizienship for educational change. Kappa Delta Pi Recoerd، 48 (4)، 148- 151، http:// dx.doi.org/10.1080/00228958.2012.734015 Ribble، M (2014). Digital Citiezenship. Using Technology Appropriately Retived June، 13، 2016
  24. Patrignani، N & De Marco M: Digital Citizenship and Social Responsibility of computer Professionals. Mondo digital N 8. Febbraio، 2014، P 20